Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, 65 yaş üstündeki engelliler için önemli bir düzenleme yaptı. Yaşlı aylığı için daha önce hane içindeki fert başına düşen gelire bakılırken, yeni düzenlemeyle sadece 65 yaşındaki şahıs ve eşinin gelirine bakılacak. Yüzde 70 ve üzeri engelli raporu bulunan 65 yaşını doldurmuş kişilerin aylıklarının 650 liraya yükseltilebilmesi için ise eskiden olduğu gibi “hane içindeki kişi başına gelire” bakılacak. Konuyla ilgili düzenleme 19 Ağustos’ta Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikle hayata geçirildi.

 

1 Eylül’den itibaren 65 yaş üstü yaşlı aylığı 543.27 TL’ye yükseltilecek ve üç ay yerine aylıkolarak ödenmeye başlayacak. Habertürk‘ten Ahmet Kıvanç yazısına göre üç ayda bir ödenen engelli aylıkları gelecek aydan itibaren hesaplara aylık yatırılacak.

Eylül ayında, yüzde 40-69 arası engelli raporu bulunanlara 433.68 TL, yüzde 70 ve üstü engelli raporu bulunanlara da 650.52 TL ödenecek.

65 yaşını doldurmuş muhtaç kişilere yaşlı aylığı bağlanırken, hane içindeki kişi başına gelirin net asgari ücretin 3’te 1’inden az olması koşulu aranıyordu. Oğlu ve çocuklarıyla yaşayan bir kişinin geliri hesaplanırken, hanenin toplam gelir ve serveti hanedeki kişi sayısına bölünüyordu. Çocuklardan biri işe girdiğinde veya evlendiğinde kişi başına gelir arttığında 65 yaş aylığının kesilmesi söz konusu olabiliyordu.

Yeni düzenlemeyle, sadece 65 yaş aylığı bağlanacak kişi ile varsa onun eşinin gelir ve servetine bakılacak. İkisinin kişi başına aylık geliri 483 liranın altında ise aylık bağlanacak. Çocukları ve torunlarının gelirleri, hesaplamaya dahil edilmeyecek.

YÜZDE 70 ENGELİ OLAN YAŞLI AYRI TUTULDU

Önceki uygulamada, 65 yaş aylığı almakta olan bir kişi yüzde 70 ve üzeri engelli raporu aldığında, yaşlı aylığı “Başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek derecede engelli aylığına” dönüştürülüyordu. Bu da şu anki rakam üzerinden aylığın 543.27 liradan 650.52 liraya yükseltilmesi anlamına geliyordu.

Yüzde 70 ve üzeri engeli bulunan yaşlılar, 65 yaş aylığı alanlar için getirilen kişi başına gelir kolaylığının dışında bırakıldı. Bir kişi hem 65 yaş üzerinde, hem de yüzde 70 ve üzerinde engelli ise eskiden olduğu gibi hane içindeki kişi başına gelir koşuluna bakılacak. Sadece eşi ve kendisinin gelirleri 483 liranın altında kalsa bile birlikte yaşadığı çocukları hesaba katıldığında kişi başına geliri 483 lirayı aşanlar 650.52 lira yerine 543.27 lira aylık alacaklar.

Yüzde 40-69 engelli raporuna sahip kişiler ise 65 yaşını doldurduklarında 433.68 liralık engelli aylığı yerine 543.27 lira “yaşlı” aylığı almaya başlayacak.

65 yaşını doldurmadan önce yüzde 40-69 arası engelli aylığı bağlanmış olanlar, aylıkları herhangi bir sebeple durdurulmuş veya kesilmişse, 65 yaşını doldurduktan sonra tekrar yüzde 40-69 engelli raporu ile aylık başvurusunda bulunabilecekler.

ON AY PARASINI ALMAYANLARIN AYLIĞI KESİLECEK

65 yaş aylığı ve engelli aylığı alanların bir yıl boyunca aylıklarını almamaları durumunda aylıkları kesiliyordu. Yönetmelik değişikliğiyle bu süre 10 aya indirildi. On ay boyunca bankaya yatırılan 65 yaş ve engelli aylığını almayanların ödemeleri durdurulacak.

FAİZSİZ BANKALARDAKİ PARAYA DA BAKILACAK

Kişi başına gelir hesaplanırken çeşitli gelirlerin yanı sıra banka mevduatına da bakılıyordu. Yönetmelik değişikliğiyle, faizsiz banka olarak bilinen katılım bankalarındaki tasarruflar da hesaplama kapsamına alındı.

KİŞİ BAŞINA GELİR HESABINDA HARCAMALAR DA DİKKATE ALINIYOR

Engelli aylığı bağlanırken, aylığa hak kazanma durumları uygun olanların muhtaçlığı, hanenin gelir, servet ve harcamaları esas alınarak tespit ediliyor. Harcamalar, toplam gelirlerden fazla ise aradaki fark da gelire ekleniyor. 65 yaş aylığında ise sadece aylık bağlanacak kişi ile eşinin gelir, servet ve harcamaları dikkate alınıyor.

Hanenin gelir durumu nasıl hesaplanıyor?

– Aylık net maaş, ücret, nafaka ve diğer gelirlerin yıllık tutarının aylık ortalaması.

– İkamet edilen haricindeki konutların rayiç bedelinin 240’ta biri ve aylık kira getirisinin toplamı (Kira getirisi yoksa konutların rayiç bedelinin 120’de biri).

– Dükkanlar için rayiç bedelin 240’ta biri ve aylık kira getirisinin toplamı (Kira getirisi yoksa rayiç bedelinin 120’de biri).

– Depo, arsa, arazi, tarlanın rayiç bedelinin 240’ta biri ve getirilerinin toplamı.

– Binek aracının rayiç bedelinin 120’de biri.

– Hanenin banka mevduatı gibi menkul serveti için faiz oranına göre hesaplanacak aylık getirisinin iki katı tutarı.

– Vergi indiriminden faydalanılarak alınan engelli adına kayıtlı aracın vergisiz tutarının 120’de biri.