Enflasyon tahmininde büyük artış

Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya yılın üçüncü enflasyon raporunu açıkladı. Çetinkaya yaptığı açıklamada 2018 yıl sonu için enflasyon tahmininin yüzde 8.4’ten yüzde 13.4’e yükseldiğini belirtti. Çetinkaya “Yeni dönemde politik baskı altında mısınız?” sorusuna, “Merkez Bankası para politikasını tamamen enflasyona bakarak belirler. Son toplantımız bir istisna değil. Önümüzdeki toplantıda bir istisna olmayacak. Merkez Bankası sosyal refaha katkı için adımlar adar ve atmaya devam edecek.” cevabını verdi.

Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya enflasyon raporunu açıkladı. Çetinkaya Merkez Bankası’nın 24 Temmuz’da yapılan toplantı sonrası faizleri değiştirmemesi hakkında, “Temmuzda iç talep ve para politikasını izlemek için politika faizini değiştirmedik. Sıkı para politikasının uzun bir müddet korunmasına karar verdik” dedi. Çetinkaya 2018 yıl sonu için enflasyon tahmininin yüzde 8.4’ten yüzde 13.4’e yükseldiğini açıkladı. İşte Çetinkaya’nın açıklamalarından satırbaşları:

-Küresel ve yurt içi makro ekonomik gelişmeler ve enflasyon tahminlerini ve bu tahminlerin varsayımlarını paylaşacağım sizlerle.

-Enflasyon raporlarında konjektürel gelişmeleri ve ekonomik gündem çalışmamalarına yer veriyoruz. Bu raporda gelişmiş ülkelerdeki aşamalar tartışılıyor.

-Tütün ürünlerinde yapılan vergi değişikliği ve enflasyon yansımaları takip ediliyor.

-Türkiye’de para ve maliye politikası yer alıyor. Küresel büyüme yılın ilk yarısında istikrar kazandı. ABD ekonomisinde büyüme istikrar kazandı.

TÜKETİCİ ENFLASYONU HIZLI BİR ARTIŞ GÖSTERDİ

-Bu ülkeler için yıl sonu tahminleri aşağı doğru güncellendi. Yükselen petrol fiyatları dış ticarette korumacılık ülkelerin büyümesini farklılaştırıyor. Yükselen emtia fiyatlarına karşı ılımlı büyüme performansına bağlı olarak Fed normalleşme sürecini hızlandırma ihtimali yükseldi. ABD tahvil getirileri arttı.

-Gelişmekte olan ülkelere karşı risk algısı arttı. 2018 yılının ikinci çeyreğinde gelişmekte olan ülkelerin risk primleri etkili oldu.

-Yurt içi belirsizlikler cari açık ve enflasyondaki yükseliş risk primlerimiz olumsuz ayrışmamıza neden oldu. Bankaların işletmelere uyguladığı kredi sıkılaşması arttı. İşletmelerin kredi talebi azaldı. Tüketici enflasyonu hızlı bir artış gösterdi. Yüzde 15.4. Gıda temel mal ve enerji kalemlerindeki artış dikkat çekti.

-Net ihracatın büyümeye desteği sürmekte. Nisan ayı PPK’daki 75 baz puan sıkılaştırmadan sonra iki faiz artırımı ile toplamda 425 puanlık ilave sıkılaştırma yaptık.

-23 Mayıs’ta sağlıksız fiyat oluşumları genel fiyatlama davranışları dikkate alınarak GLP 300 baz puan artırıldı. Para politikasının öngörülebilirliğini artırmak amacıyla para politikasının operasyonel çerçevesinin sadeleşme süreci tamamlandı.

-Politika faizini yüzde 16.50’ten 16.75’e yükselttik. Temmuz’da iç talep yavaşlaması ve para politikasını izlemek için politika faizini değiştirmedik. Sıkı para politikasının uzun bir müddet korunmasına karar verdik.

TÜRK LİRASINDAKİ DEĞER KAYBI DA ETKİLİ OLDU

-Mayıs ve haziran ayındaki sıkılaşma kur takası faizlerinin yükselmesine neden oldu. Ayrıca getiri eğrisi negatif eğri alarak emsal ülkelere bakarak daha sıkı oldu.

-Tüketici enflasyonu ikinci çeyrekte 5.2 puan artarak 15.4 ile nisan öngörüsünün önemli ölçüde üzerinde oldu. Alkol tütün dışı enflasyonda da gözlendi.

-Türk Lirası’ndaki değer kaybı da etkili oldu. Gıda grubunun tahminlerin ötesindeki yükseliş döviz kuru ve arz koşullarından kaynaklandı. Hizmet grubu artışı TL’deki zayıf seyir geçmiş enflasyon endekslemesi turizmdeki canlı görünüm ve reel birim iş gücü maliyetleri etkili oldu.

-Akaryakıttaki eşel mobil uygulaması olumsuz bir görünümü sınırladı.

-Enflasyon ve beklentilerinin ulaştığı seviyeler talep ve maliyet artırma eğilimini güçlendiriyor.

-Değerli konuklar iktisadi faaliyet nisan ayında öngörülenden daha güçlü seyretti. İlk çeyrekte dönemlik büyüme kaynağı yurt içi talep oldu.

-Kamu tüketiminin büyümeye desteği daha sınırlı kaldı. Yatırımların yıllık büyümeye katkısı inşaat kaynaklı oldu. Makine teçhizat yatırımlarında gerileme oldu.

-İktisadi faaliyetin yavaşlayarak dengelenmeye başladığını gösteriyor. Finansal koşullardaki sıkılaşma yurt içi talebi hem tüketici hem yatırım anlamında sınırlayacağını görüyoruz. İktisadi faaliyeti destekleyici duruşu yurt içi yavaşlamayı sınırladı. İç talepteki büyüme kaybı azalma neticesinde büyümeye olumlu katkısı sürüyor.

2018 YIL SONU ENFLASYON TAHMİNİ YÜZDE 13.4

-2018 yılının ikinci yarısında ekonomik faaliyetlerin dengeleneceğini öngörüyoruz. Enflasyon tahminlerinde küresel büyüme ve enerjiyi ithalat ve gıda fiyatları önemli rol oynuyor.

-Küresel risk algılarında ek bir bozulma olmayacağını varsaydık. Ham petrol fiyatlarındaki yükselişe bağlı olarak ham petrol fiyatları varsayımı ortalama nisan enflasyon raporundaki 68 dolardan 73’e 2019 için de 73.

-Yıl sonu gıda enflasyonu yüzde 7’den yüzde 13’e çıktı.

-Yıl sonuna kadar eşel mobilin süreceğini öngördük.

-Enflasyonun 2018 yıl sonunda yüzde 13,4 olarak gerçekleşeceği, 2019 yıl sonunda yüzde 9,3’e geriledikten sonra orta vadede yüzde 5 düzeyinde istikrar kazanacağı öngörülmektedir. 2020 yılında ise enflasyonun %6,7 olacağını öngörüyoruz

SORU-CEVAP

Ekonomist ve analistlerden alalım soruları öncelikle, tek soru sormanızı rica ediyorum:

Soru: İç talepte dengelenmeye ilişkin açıklamanız vardı. Son PPK’da bu durumun enflasyona yansımalarını içinde bulunduğumuz çeyrekte görebilir miyiz?

Cevap: Son toplantımızda iktisadi faaliyet gelişmelerine atıfta bulunduk. İç talepte yavaşlamayı görüyoruz. Bugün itibariyle ılımlı dengelenme senaryomuzun baz senaryo olduğunu görüyorum. Çıktı açığı üçüncü çeyrekte negatif, dört çeyrek boyunca böyle kalıyor. Talep faktörleri dışında ataleti de dikkate aldığımız zaman iç talep etkilerini son çeyrekte görmüş olacağız. Yıl sonundaki tahmine yaklaşacağını varsayıyoruz.

Soru: Enflasyon tahmininizdeki yükselişi nasıl değerlendirirsiniz? Para politikasında öngörülebilirlik hedefiniz var mı?

Cevap: Bu rapor piyasa tahminlerini yakınsadı. Olası risk faktörlerini etkileyebileceğini burada paylaşıyoruz. Merkez Bankası kararlarının yön gösterici olması önemli. Beklentiler para politikası kararlarının bir bileşimidir. Öngörülebilirliği artırmak önemlidir. 7 yıldan sonra sadeleşmenin tamamlanmış olması bunu hedefliyor. Bunun dışında piyasayı yönlendirmek adına iletişimi adına bazı ilave adımlar atılması gerek görürlürse yaparız. Kritik nokta orta uzun vadede vergi kompozisyonunun enflasyon oynaklığını azaltacak olarak izlemesi. Siz de ifade ettiniz yeni OVP’nin önemli olacağını düşünüyoruz. OVP çalışmalarına Merkez Bankası’nın görüşü istendiğinde paylaşacağız. Parasal sıkılaştırma gerekiyorsa yapılır son kararımızda orta vadeli duruşumuzda söylemimizi net hale getirdik. Kurul tereddüt etmeden sıkılaştırma yapar.

Soru: Kurun enflasyon üzerindeki etkilerini ne kadar göreceğiz? Maliyet enflasyonun önüne geçebilmek için bir planınız var mı?

Cevap: Geçtiğimiz aylarda kayda değer sıkılaştırma yaptık. Tüm parametreleri takip ediyor olacağız. Risk primi düşürecek etkileri de dengeleyebilecek adımlar atılacaktır.

Soru: Faizi artırmadınız neden artırmadınız? Bu bir ters köşe miydi? Kamuda tasarruftan bahsediliyor kamuda bir tasarruf yapılacak diye siz uzun bir süredir 5 yıldızlı otellerde yapıyorsunuz bu tür toplantıları bu bir bağımsızlık mesajı mı?

Cevap: Son karar metnimizde faktörlerden bahsettik detayları. Son üç toplantıda 500 puan sıkılaştırma yaptık. Kurul öncelikle güçlü parasal sıkılaştırmayı değerlendirdi. Toplantımızda verimliliği esas alıyoruz. Hükümetle temas ilgili paydaşlarla düzenli temas halindeyiz. Finansal istikrar komiteler gibi çalışmalarda. OVP elbette kabine tarafından oluşturulan bir metin. Yeni bir çerçeve ile oluşturuluyor.

Soru: Yeni politik baskı altında mısınız?

Merkez Bankası para politikasını tamamen enflasyona bakarak belirler. Hem mevcut şartlara ilişkin sıkılaştırma yaptık. Son toplantımız bir istisna değil. Önümüzdeki toplantıda bir istisna olmayacak. Merkez Bankası sosyal refaha katkı için adımlar adar ve atmaya devam edecek.

 

KAYNAK: SÖZCÜ