YSK‘nin, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçiminin iptaline ilişkin 4’e karşı 7 üyenin oy çokluğuyla aldığı kararın gerekçesi açıklandı.

Yüksek Seçim Kurulu’nun gerekçeli kararında altı çizilen ve seçimin iptalinde belirleyici olan şu ifadeler dikkat çekti:

“Sandık kurulu başkanları kanuna aykırı görevlendirildi”

“377 kısıtlı seçmen oy kullandı”

“6 sandıkta ölülerin yerine oy kullanıldı”

“6 sandık başkanı ile 3 kurul üyesinin KHK’lı olduğu belirlendi”

“58 sandıkta cezaevlerinde bulunanların yerine oy kullanıldı”

“224 zihinsel engellenin oy kullandığı tespit edildi”

“Oy kullanma hakkına sahip olmayan 706 kişi oy kullanmıştır”

“Yok hükmündeki 108 sandıkta oy sayısı 30 bin 281’dir”

“90 sandıkta sayım cetvellerinde kurulun imzası yoktu”

“18 sandıkta sayım döküm cetveli hiç bulunamadı”

“754 sandık başkanı kamu görevlisi değil”

“31.280 sandık başkanından 6.530’u kamu görevlisi değil”

“108 sandıkta sayım cetveli olmaması güvenirliliği zedeledi”

“Sandık kurulunun usulsüz oluşması tam kanunsuzluk değildir”

“Kurullar kesinleştikten sonraki itirazlar iptal sebebi değil”

İPTAL GEREKÇESİNİN ÖZETİ 15 SAYFADA YER ALDI

200 sayfa tutan gerekçeli kararın 15 sayfalık bölümünde seçimin neden iptal edildiğine dair vurgular yer aldı. YSK’nın temel dayanağı sandık kurullarında görev alan kamu görevlisi olmayan kişilere atıfta bulunularak “Bu durumun izah edilemediği” ifadesine yer verildi.

Habertürk’ten Fevzi Çakır’ın haberine göre  250 sayfalık gerekçeli kararda kısa kararda da ifade edildiği üzere bazı sandık kurullarında kamu görevlisi olmayan sandık kurulu üyeleri ve başkanlarının kamu görevlisi olması gerektiği belirtildi. Buna ilişkin ilçe seçim kurullarına gönderilen sorularda gerekli izahı yapacak açıklama gelmediği belirtildi.

Kararda altı çizilen gerekçeler şöyle sıralandı:

İstanbul İli genelinde; Yukarıda dökümü gösterildiği şekilde, 18 adet sandıkta sayım döküm cetvelinin hiç bulunmadığı, 90 adet sandıkta ise sayım döküm cetvellerinde sandık kurulu imzalarının  bulunmadığı görülmüştür.

“SEÇİMİN GÜVENİRLİLİĞİ ZEDELENMİŞTİR”

Sayım döküm cetveli olmayan veya imzasız olmakla esasen yok hükmünde olan 108 adet sandıktaki oy kullanan seçmen sayısı 30.281 dir. Yukarıda ayrıntılı olarak açıklandığı üzere, izah edilemeyecek şekilde büyükşehir belediye başkanlığı için sayım ve döküm cetvelinin düzenlenmediği 18 sandığın 16 sında, ilçe  belediye başkanlığı ve ilçe belediye meclis üyeliği için sayım döküm cetvelinin düzenlendiği 90 sandığın 41’inde ilçe belediye başkanlığı için sayım ve döküm cetvelinin düzenlendiği, 90 sandığın 47’sinde ise ilçe belediye meclis üyeliği için sayım döküm cetvelinin düzenlendiği görülmektedir. Seçim sonucunun belirlenmesinde en önemli unsurlardan biri olan sayım döküm cetvellerinin 108 sandıkta düzenlenmemiş olması, bu sandıklardaki seçim sonucunun güvenilirliğini ciddi biçimde zedelemektedir.

KISITLI, ÖLÜ, TUTUKLU VE TAKSİRLİ SEÇMENLER

Sayım döküm cetvellerindeki bu eksiklik, tek başına seçim sonucuna müessir olmamakla birlikte, sandık kurulu başkanlarının kanuna aykırı biçimde belirlenmesi ile birlikte değerlendirilmiştir. Ayrıca ara kararımız uyarınca itiraz dilekçesi ve ekleri üzerinde ilçe seçim kurullarınca yapılan incelemeler sonucunda 377 adet kısıtlının oy kullandığı, 6 sandıkta ölü olan kişilerin yerine oy kullanıldığı, 41 sandıkta ceza infaz kurumunda bulunan tutuklu ve taksirli suçlardan hükümlülerin yerine oy kullanıldığı, 58 sandıkta ceza infaz kurumunda bulunan hükümlülerin yerine oy kullanıldığı, 224 adet zihinsel engeli nedeniyle kısıtlı olan kişinin oy kullandığı tespit edilmiştir.

“KANUN HÜKÜMLERİNE AYKIRI GÖREVLENDİRME”

Bu şekilde oy kullanma hakkı olmamasına karşın oy kullandığı tespit edilen kişi sayısının 706 olduğu görülmüştür. Tüm bu nedenlerle sonuca etkili sayıdaki sandıkta, sandık kurulu başkanlarının kanun hükümlerine aykırı olarak görevlendirilmesi ve kanuna aykırı şekilde oluşan sandık kurullarının yaptığı seçim iş ve işlemlerine itibar edilmesinin mümkün bulunmaması hususu ile bir bütün olarak değerlendirilen yukarıda izah edilen diğer kanuna aykırılık ve usulsüzlükler, seçimin güvenilirliğini ortadan kaldıran ve seçim sonucuna müessir olay ve haller kapsamında görüldü.

YSK BAŞKANI SADİ GÜVEN’İN MUHALEFET ŞERHİ:

Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Sadi Güven, gerekçeli kararda koyduğu muhalefet şerhinde şu görüşlere yer verdi: Sandık kurulları kesinleştikten sonra bu kuruluşa karşı yapılacak itirazlar seçimin itirazı için tek başına iptal sebebi görülemez. Sandık kurullarının usulsüz oluşması tam kanunsuzluk halini oluşturmaz.

MUHALİF ÜYELER: TEK BAŞINA SEÇİMİN NETİCESİNE TESİR ETMEMİŞTİR

YSK’da ret oyu veren üyelerin düştüğü muhalefet şerhinde şu ifadeler yer aldı:

Sandık kurullarının usulsüz oluşması tam kanunsuzluk halini oluşturmaz. Sandık kurullarının kuruluşuna ilişkin işlemlerin kesinleşmesinden sonra bu kuruluşa karşı yapılacak itirazlar seçimden sonra o seçimlerin iptali için tek başına bir itiraz sebebi olarak ileri sürülemez. 298 sayılı Kanunun 21 ve 23. maddeleri gereği 5 kişisi siyasi parti temsilcisi olup 7 kişiden oluşan sandık kurulunda siyasi partili üyelerle birlikte görev yapan usulsüz atanmış sandık kurulu başkanının 31 Mart 2019 günü yapılan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimine ilişkin maddi hatalar giderilip geçersiz oyların tamamının yeniden sayılması karşısında tek başına seçimin neticesine tesir ettiğine ilişkin seçimin iptalini gerektirir tespit olmadığından sayın çoğunluğun seçimin iptali ile yenilenmesine ilişkin kararına katılınamamıştır

Gerekçeli kararın 210. sayfasındaki son cümle ve 211. sayfada şu ifadeler dikkat çekti: “Sandık kurulu başkanlarının kanun hükümlerine aykırı olarak görevlendirildi”

Kararın kısıtlı, ölü seçmenlerle ilgili araştırma sonuçları yer alıyor. Karara muhalefet şerhleri yer alıyor. Karar YSK’nın internet sitesinde yer aldı.

İŞTE GEREKÇELİ KARARA DAYANAK TEŞKİL EDEN AYRINTILAR

YSK’nin İstanbul kararının gerekçesinde,”Kanun hükmünün yoruma yer bırakmayacak şekilde açıklığı karşısında, sandık kurulu başkanlarının kamu görevlileri listesinden seçilmesi kanuni bir zorunluluktur” denildi.

YSK: İstanbul genelinde, sayım döküm cetveli olmayan veya imzasız olmakla esasen yok hükmünde 108 sandıktaki oy kullanan seçmen sayısı 30 bin 281’dir’

YSK: “Oy farkının 13 bin 729 olması nedeniyle, 754 sandıkta sandık kurulu başkanlarının kanun hükmüne aykırı olarak belirlenmesi ve bu şekilde oluşan sandık kurullarının yaptıkları seçim iş ve işlemlerine itibar edilemeyecek olması, seçimin neticesine müessir görülmüştür.”

YSK: “Seçim sonucunun belirlenmesinde en önemli unsurlardan biri sayım döküm cetvellerinin 108 sandıkta düzenlenmemiş olması, bu sandıklardaki seçim sonucunun güvenilirliğini ciddi biçimde zedelemektedir.”

YSK’nin İstanbul gerekçesi: “KHK ile kamu görevinden çıkarılan kişilerden 6’sı sandık kurulu başkanı, 3’ü sandık kurulu kamu görevlisi üyesi olarak görevlendirilmiştir.”

YSK: “Sandık kurulu başkanlarının kanuna aykırı belirlenmesiyle ilgili YSK’nin daha önceden vermiş olduğu emsal oluşturacak içtihadı bulunmamaktadır”

YSK: “754 sandıkta sandık kurulu başkanlarının yasal zorunluluğa uyulmaksızın kamu görevlisi olmayan kişiler arasından belirlendiği görülmektedir. Kanuna aykırılık oluşturan bu belirlemenin neden yapıldığı ilçe seçim kurulları tarafından izah edilememiştir.”

YSK: “İlçe seçim kurullarınca yapılan incelemeler sonucunda 377 kısıtlının oy kullandığı, 6 sandıkta ölülerin yerine oy kullanıldığı, 41 sandıkta ceza infaz kurumunda bulunan tutuklu ve taksirli suçlardan hükümlülerin yerine oy kullanıldığı, 58 sandıkta ceza infaz kurumunda bulunan hükümlülerin yerine oy kullanıldığı, 224 zihinsel engeli nedeniyle kısıtlı olan kişinin oy kullandığı tespit edilmiştir. Bu şekilde oy kullanma hakkı olmamasına karşın oy kullandığı tespit edilen kişi sayısının 706 olduğu görülmüştür.”

YSK: “Sandık kurulu başkanlarının kanun hükümlerine aykırı görevlendirilmesi ve bu kurulların yaptığı seçim iş ve işlemlerine itibar edilmesinin mümkün bulunmaması ile diğer kanuna aykırılık ve usulsüzlükler, seçimin güvenilirliğini ortadan kaldıran ve seçim sonucuna müessir olay ve haller kapsamında görülmüş, bu nedenle seçimin iptali ve yenilenmesine karar verilmesi gerekmiştir.”