Türkiye’nin yerli uçağı projesini Almanya kaptı

Mehmet KAYA

ANKARA – Türkiye’de üretimi için Alman tasarımı D328’in haklarını satın alan Türk Eren-Fatih Özmen çiftinin sahibi olduğu ABD merkezli Sierra Nevada Corparation (SNC) uçağın Almanya’da üretileceğini duyuruldu.

Seçim öncesi Türkiye’nin prestij projesi olarak duyurulmuştu

Türkiye’de bölgesel yolcu uçağı üretimi yapılabilmesi amacıyla yapılan girişimler sonucu 2015 yılında; havacılık ve uzay teknolojilerine sahip ABD merkezli sahiplerinin Türk Eren ve Fatih Özmen çiftinin olduğu Sierra Nevada Corporation şirketi öne çıkmıştı. Türkiye’nin de motivasyonuyla SNC kendini ispatlamış ve çok sayıda ülkede uçuş sertifikası olan ve geçmişte ve o dönemde çok sayıda havayolu şirketi tarafından kullanılan Dornier 328 uçağının bütün haklarını satın almıştı.

SNC ve o dönemki Savunma Sanayii Müsteşarlığı (Savunma Sanayii Başkanlığı) bir protokol imzalayarak Türkiye’de üretim yapılacağını duyurmuş, uçağın adının da TR 328 olacağı bir jet bir de turboprop olmak üzere iki versiyonlu olarak D328’in geliştirilerek üretileceğini açıkladı. Bu uçakların ilk uçuş tarihi olarak da 2019 verildi. Aynı zamanda 70-90 yolcu sınıfında bir TRJ628 uçağının da geliştirilerek Türkiye’de üretileceği duyuruldu. Üretim için SNC, “TRJet” isimli bir şirket kurdu. D328’in hakları bu şirkette bulunuyor.

TRJ328 ve TRJ628’in çizim ve modelleri bu süreçte çeşitli etkinlik ve fuarlarda da SNC ve SSM tarafından sergilenmişti.

Projede görüş ayrılıkları

Türkiye’nin ilk etapta 50 328 uçağı siparişi vermesini de içeren proje için başlayan görüşmelerde SNC ile Türkiye tarafı arasında ciddi görüş ayrılıkları oldu. SNC tarafı uçağın yerlilik oranına yönelik görüş ayrılıkları olduğunu açıklamıştı. Projenin “sonlandığı” açıklanmasa da 2017 yılından itibaren “rafa kalktığı” yönünde haberler yayılmıştı.

Sürpriz Almanya’dan geldi: Merkel’in desteğiyle Almanya’da üretim

Uzun süren bir suskunluğun ardından SNC bir basın bülteni yayınladı. Bültende, “Federal Almanya Şansölyesi Angela Merkel bugün (21 Ağustos), Federal Ekonomi ve Enerji Bakanı Peter Altmaier ve Federal Ulaştırma ve Dijital Altyapı Bakanı Andreas Scheuer’in de katıldığı etkinlikte, Dornier 328 uçağını yeniden üretme projesine destek verdiklerini açıkladı. Projeyi hayata geçirmek için, yeni bir orjinal ekipman üreticisi (OEM), DRA GMbH (DRA), Leipzig Almanya‘da kuruldu” denildi.

TR328 yeniden D328NEU oldu

Basın bülteninde D328 uçağının adının D328NEU (yeni) olacağı belirtildi. 85 ülkede sertifikası olan uçağın hali hazırda kullanıcı olanların uçaklarının yenilenmesi ve yeni ihtiyaçların karşılanmasına yönelik pazarı hedeflediği kaydedildi.

Türkiye’ye “hafif sitemli” açıklama

Bültende SNC’nin Türk sahiplerinden Eren Özmen’in açıklamasına da yer verilerek, “Eşim Fatih ve ben, geçtiğimiz bir kaç yıl boyunca, Türkiye’nin uzun yıllardır süregelen yerli yolcu uçağı üretme hayalini gerçekleştirmek için birçok iş ortağımız ile birlikte titizlikle çalıştık. Bu projenin, sadece ülkemize olan borcumuzu ödeme imkânı olarak değil aynı zamanda gelecek nesillere anlamlı yeni fırsatlar sunmak bakımından bizim için çok kıymetli bir çalışma olması planlanmıştı. Fatih Bey ve ben, ileride Türkiye için başka faydalı projeleri hayata geçirebilme fırsatını yakalayabilmeyi içtenlikle arzu ediyoruz.” dedi.

D328NEU’nun bölgesel yolcu uçağı, askeri olarak sınır ve sahil güvenlik ve diğer sivil amaçlı çeşitli konfigürasyonlarının geliştirilebileceği belirtiliyor.

DÜNYA